Luka płacowa i dyskryminacja ze względu na płeć na rynku pracy – Debata Kobiet

Luka płacowa i dyskryminacja ze względu na płeć na rynku pracy – Debata Kobiet

Konfederacja Kobiet RP oraz Instytut na rzecz Kultury Prawnej Ordo Iuris zorganizowały kolejną wspólną debatę tym razem poświęconą luce płacowej i problemom kobiet na rynku pracy. W Debacie Kobiet, oprócz przedstawicielek organizatorów udział wzięły: Joanna Kruk z Krajowej Sekcji Kobiet NSZZ Solidarność, Elżbieta Lachman, red. naczelna portalu polskieforumrodzicow.pl, dr hab. Zofia Pomirska z Prawicy Rzeczypospolitej, Julia Polakowska z Fundacji Kobiety Wolności i Niepodległości oraz Edyta Witczak z Narodowej Organizacji Kobiet.

 

Debatę otworzyła Gabriela Szewczuk, analityk Centrum Nauk Społecznych i Bioetyki Instytutu Ordo Iuris. „W mediach słyszymy wciąż o dyskryminacji kobiet, o wyrównywaniu praw przedstawicieli obydwu płci. Jednak wśród tego hałasu giną kluczowe pytania – pytanie o prawdziwość tych twierdzeń, czyli o to, czy te rzucane w przestrzeń publiczną hasła zgodne są z rzeczywistością, oraz pytanie o definicje, o to, co rozumiemy przez równość i co rozumiemy przez dyskryminację. Dlatego dzisiaj chcemy pokazać drugą stronę medalu. Chcemy wysłuchać głosów kobiet i matek, chcemy porozmawiać o tym, czy rzeczywiście w polskich realiach mamy dzisiaj do czynienia z dyskryminacją kobiet, z jakimi problemami kobiety w rzeczywistości najczęściej się spotykają” – podkreśliła. Zapytała uczestniczki panelu także o naukowe opracowania dotyczące dążeń zawodowych współczesnych kobiet, o cechy, które pracodawcy cenią u pracowników, o wpływ postaw społecznych na niedoszacowanie zawodów sfeminizowanych oraz o to, jak młode kobiety zapatrują się na kwestie macierzyństwa.

 

Konfederację Kobiet RP reprezentowała Karolina Pawłowska, która w swoim wystąpieniu zwróciła uwagę na niepokojącą, prowadzoną od lat, retorykę Komisji Europejskiej, zgodnie z którą miarą równouprawnienia kobiet jest wskaźnik zatrudnienia kobiet na pełen etat. „Komisja Europejska całkowicie pomija to, że kobiety i mężczyźni się różnią a ich aspiracje są różne. Kobietom prezentowany jest ten sam model życia i kształtowania kariery zawodowej preferowany przez mężczyzn. KE formułuje tezę, że macierzyństwo jest problemem i przeszkodą na drodze samorealizacji kobiety. Negatywnie podchodzi do pracy na niepełny etat czy decyzji o czasowym bądź trwałym ograniczeniu życia zawodowego” – podkreśliła Pawłowska. Jednocześnie wskazała, że równość w ujęciu KE to całkowite zignorowanie różnic występujących między kobietami a mężczyznami.

 

Elżbieta Lachman, redaktor naczelna portalu polskieforumrodzicow.pl, zauważyła wpływ na codzienne życie niewidzialnej wojny między starym a nowym feminizmem, który dostrzega ogromną rolę kobiety w życiu rodziny oraz w codziennym funkcjonowaniu gospodarki.

„Problemem jest dopasowanie rynku pracy do realnych potrzeb matek po urodzeniu dziecka. Istnieje jakaś akrobacja pomiędzy tym, że chcemy mieć więcej dzieci a tym, że wpychamy dzieci w opiekę instytucjonalną” – powiedziała redaktor Lachman. Jednocześnie podkreśliła, że kapitał ludzki, niezbędny składnik rozwoju gospodarczego i cywilizacyjnego, „produkowany” jest właśnie w rodzinach, w domach. „Rynek pracy zależy od tego jaka jest jakość kapitału ludzkiego. Państwo ma więcej pieniędzy, gdy podatnicy zarabiają więcej. Aby móc więcej zarabiać, człowiek, który trafia na rynek pracy, musi skądś wziąć przeróżne kompetencje” – zauważyła Lachman. Redaktor naczelna podkreśliła, że jeśli dziecko nie nabierze zaufania do dorosłych na najwcześniejszych etapach swojego życia, to na rynek pracy trafi jako pracownik z wyższym wykształceniem, ale bez podstawowych umiejętności społecznych, bez kompetencji miękkich. „Dziecko, które od samego początku ma matkę przy sobie, buduje zaufanie, ma zaspokojone potrzeby. W przyszłości doświadcza tego, że jemu można zaufać – następuje proces budowania odpowiedzialności do dorosłego życia, do przyjęcia obowiązków w pracy, do roli rodzica. Proces bywa nadszarpnięty, gdy dziecko, w bardzo wczesnym etapie rozwoju, zostaje oddane pod opiekę instytucjom. Nie wszystkie jego potrzeby są zaspokajane, nie zawsze są zaspakajane, czasami niewłaściwie” – podkreśliła Elżbieta Lachman. Polskie Forum Rodziców skupia/łączy/gromadzi rodziców, którzy domagają się by kobiety traktowano jak kobiety, nie oddzielając kobiecości od macierzyństwa, by w sferze zawodowej wspierano rozwiązania zwiększające elastyczność pracy, pozwalające kobietom spędzać więcej czasu z dziećmi.

 

Dr hab. Zofia Pomirska, z Instytutu Filologii Polskiej Uniwersytetu Gdańskiego, zauważyła, że kobiety najczęściej podejmują pracę wymagającą kontaktu z ludźmi (media, pośrednictwo pracy, edukacja, opieka), co wynika z ich ukierunkowania na drugiego człowieka. „Kobiety stają się matkami w chwili narodzin dzieci oraz w momencie wyjścia z całą empatią kobiecą w świat, przyjmowania perspektywy matczynej w stosunku do innych osób. A świat podpowiada: nie oglądaj się na innych, realizuj siebie, twoje szczęście jest ponad wszelkim innym szczęściem. W tym wszystkim nie ma miejsca na poświęcenie, które jest wpisane w macierzyństwo, pokonywanie przeszkód, barier” – zdiagnozowała dr Pomirska. Dostrzegła także, że macierzyństwo jawi się w wielu przekazach jako zagrożenie wolności, ścieżki zawodowej, utrata atrakcyjniejszego modelu życia. Jako jedną z przyczyn tego stanu rzeczy wskazała, że spełnione mamy za mało mówią o szczęśliwym macierzyństwie: że to dzieci po nas zostaną, że będą tworzyły przyszły świat, że życie dla samego siebie, jest życiem nie do końca spełnionym. Dr Pomirska podkreśliła wagę promowania macierzyństwa w świecie.

Julia Polakowska z Fundacji Kobiety Wolności i Niepodległości stwierdziła, że argument luki płacowej jest często podnoszony, ale mocno zmanipulowany. W porównaniach zarobków kobiet i mężczyzn brakuje odniesienia do elementów, z których składa się wycena pracy pracownika. „Warto mieć świadomość, że wśród istotnych składników znajdują się: mobilność, elastyczność, skłonność do podjęcia ryzyka czy wyrobienia nadgodzin. Na wysokość wynagrodzenia mają wpływ także wybór studiów czy branży” – podsumowała Polakowska. Zwróciła również uwagę na fakt, że gołe statystyki nic nam nie wnoszą: „Samo wykształcenie nie gwarantuje wysokości zarobków, to formalność. Kobiety częściej mają wyższe wykształcenie, ale w branżach mniej opłacalnych, niżej wycenianych. Natomiast w branży budowlanej to kobiety więcej zarabiają, bo są na stanowiskach kierowniczych, a mężczyźni najczęściej wykonują prace fizyczne. Czynniki warunkujące wartość pracownika, to m.in.: doświadczenie w stażu pracy, czy podjętych projektach” – dodała Polakowska.

 

Joanna Kruk, reprezentująca NSZZ „Solidarność”, podkreśliła, że należy się skupić na trosce o człowieka, o pracownika, i zastanowić się jak stworzyć mu godziwe warunki pracy, swobodę w podjęciu decyzji, czy chce pracować, jak i w jakim wymiarze. Z perspektywy Związku należy stworzyć prawo równe dla wszystkich, ale w ramach dojrzałych wyborów. Musi być możliwość zarabiania pieniędzy, możliwość rodzenia dzieci i wychowywania ich w godnych warunkach. „Powinna przyjść rewolucja w wycenie umiejętności, kompetencji, zawodów, branż. Nie mówimy o różnicowaniu kobiet i mężczyzn, ale o branżach potrzebnych dla rozwoju społecznego. Potrzebujemy ludzi dobrze wykształconych, ale posiadających odpowiednie umiejętności społeczne” – podsumowała Kruk, zaznaczając, że należy rozwiązać problem rzeczywistych różnic płacowych, nie luki płacowej.

 

Gabriela Szewczuk podsumowując Debatę Kobiet o luce płacowej i dyskryminacji ze względu na płeć na rynku pracy zauważyła, że „problem dzisiejszego społeczeństwa nie polega na tym, że kobietom nie pozwala się być takimi jak mężczyźni, ale raczej, że oczekuje się, że takimi jak mężczyźni one będą, nawet za cenę ich własnego szczęścia. Praca wychowawcza i opiekuńcza, podobnie jak rola żony i matki, jest postrzegana jako praca gorszego sortu. Problemem jest umniejszanie wartości pracy, którą należy wykonać, aby wychować młodych ludzi na odpowiedzialnych obywateli, aby przekazać i rozwijać duchowe i kulturowe dziedzictwo naszej cywilizacji”.

 

Debata organizowana przez Fundację Konfederacja Kobiet RP oraz Instytut na rzecz Kultury Prawnej Ordo Iuris odbyła się 29 czerwca 2021 r. Całe wydarzenie można odsłuchać na: https://www.youtube.com/watch?v=curYLb6KOiU

 

 

ew